روزنامه آسمان آبی - شماره 118 - 02 آذر 1396

در همین رابطه اسمی که میتوان بر این کنش، فعالیت و عمل مردم گذاشت بین مفاهیمی که در فرهنگ و زبان ما شاید گویاتر از هر واژهای باشد، ایثار است. من فکر کردم گفتهای از شریعتی را در باب ایثار که خیلی اینجا مناسبت دارد، بخوانم و بعد گزارش کمیته علمی را خدمت شما عرض کنم. در بین اخباری که ما شنیدیم، یک خبر اینگونه بود که در سال 69 بودجهای برای کمک به بازسازی قصرشیرین که مردم آن شهر که در دوران جنگ تحمیلی مصیبتهای زیادی دیده بودند تعیین شده بود. در همان سال که زلزله رودبار و منجیل اتفاق افتاد، مردم قصرشیرین تمام آن بودجه را به مردم رودبار و منجیل تقدیم کردند.
در همین رابطه و آنچه مردم ایران در روزهای اخیر از خودشان نشان دادند و جلوه ایثار بود، شریعتی اینگونه میگوید: «ستون اساسی و عمود خیمه انسانبودن یا اخلاق -که همان شیوه خوبزیستن است- در یک کلمه ایثار است؛ کلمهای که در هیچ زبانی وجود ندارد که با این کوتاهی و دقت، اینقدر معنا را القا کند و ایثار یعنی انتخاب منافع و مصالح دیگری و دیگران بر منافع و مصالح خویش. ایثار عملی است در اوج اخلاق.»اما گزارش کمیته علمی که بنده از طرف این کمیته و برگزارکنندگان خدمت شما ارائه میکنم: هرچند زمانه ما ظاهرا، زمانه فراروی از کلانروایتها و نیز نفی آرمانخواهی و آرمانهاست؛ یعنی زمانه جهانیشدن و یکسانسازی هویتها و ذرهایشدن انسانها و اصالتیافتن فایده و لذت است، اما کم نیستند آنانی که بهدنبال معنا و نیکی در شیوه زیستن خویش هستند. این پدیدهای است که امروزه در بسیاری از نقاط جهان شاهد آن هستیم. ما همچنین در همین زمانه، با همین مختصات و ویژگیها، شاهد روند فزاینده ترجمه آثار دکتر علی شریعتی به زبانهای مختلف و نیز انجام پژوهشهای بسیار درباره افکار او هستیم؛ شاید همین بس باشد برای ضرورت فکری-تاریخی برگزاری همایش علمی شریعتی. شریعتی را میشود موضعی، مقطعی، جزیرهای، واژگونه یا به هر شکل نادرست دیگری خواند و به نامهایی نیز متهم کرد، چنان که میکنند، اما نمیتوان منصف بود و با او همدل نبود حتی اگر با او همفکر نبود. شریعتی با سخن و قلم خود، با مظاهر ظلم، ستم، فریب و بهرهکشی مبارزه کرد و در پیمودن راه خویش، آرزوی حتی یک آه را بر دل شکنجهگران خود گذاشت. امروز نیز ظاهرا میراث و آثار او عرصه را بر کجفکرانِ قلم بر دهلِ سست سرِ پرمدعایی که مهر ثروتاندوزان و عدالتگریزان را به دل دارند، سخت تنگ کرده است. اگر کلیت آثار، دغدغهها، تلاشها، رنجها و امیدهای شریعتی را ببینیم و بفهمیم، شاید بتوانیم بگوییم که او با چه مواجه بود، از چه رنج میبرد، به چه چیزی و چه کسانی امید داشت، علیه که و چه عصیان کرده بود، از چه گریزان بود، به چه عشق میورزید و چه پیام و فکری را برای مخاطبان خود داشت و اکنون ما چه نسبتی با آرا و افکار او میتوانیم داشته باشیم. این همایش علمی و فرهنگی در واقع، برای پاسخ به پرسشهایی از ایندست، تدارک شده است. برنامهریزیهای این همایش از حدود یک سال پیش انجام شد؛ بنابراین عنوان «اکنون ما و شریعتی» برای گردهمایی انتخاب شد و نشستهایی برای تأمل در باب شرایط امکان اندیشه «نوشریعتی» تدارک دیده شد. در همینجا از همه دوستانی که در این مدت برنامهریزی و تدارک همایش، همدلانه تلاش و مشارکت کردند قدردانی میکنم؛ همچنین وظیفه خودم میدانم از انجمن اسلامی پیشرو و شخص محترم ریاست دانشگاه تربیت مدرس، جناب آقای دکتر احمدی تشکر کنم.